Frans van der Helm 12 JANUARI 1995 NRC
Mannetjes van zeeotters roven eten bestemd voor
jongen
Frans van der Helm
Zouden mensen misschien genetisch geprogrammeerd
zijn voor bepaalde signalen in het gedrag van
otters - en daardoor zon vriendschap voelen? Dat
vroeg bioloog Lewis Thomas zich eens af, onder de
indruk van zijn eigen verrukking bij het gadeslaan
van spelende otters. Otters zijn buitengewoon
levendige dieren. Californische zeeotters (Enhydra
lutris) zijn extra fascinerend om naar te kijken
doordat ze, op hun rug drijvend, krabben en
schelpdieren met een steen op de buik stuk slaan.
Maar men moet de ogen niet sluiten voor minder
sympathieke trekjes van deze dieren - dat vinden
onderzoekers die negen jaar lang het doen en laten
vastlegden van zeeotters in de Baai van Monterey,
Californie.
De
mannetjes van deze soort blijken weinig
zachtzinnig met vrouwelijke en jonge soortgenoten
om te springen.
Het begint al bij de paring. Daarbij pakken
mannelijke dieren de snuit van hun partner beet
tussen hun tanden of met de nagels van hun
voorpoten, met verwonding tot gevolg. Soms ontdoen
ze de neus zelfs van een behoorlijk stuk vlees. De
vrouwtjes doorstaan de gevolgen van die
mishandeling betrekkelijk goed, maar toch sterft
een aanzienlijk deel van de dieren door infectie.
Na de geboorte van een jong krijgt een vrouwtje
met een ander probleem te maken. Vaak blijft een
mannetje vlakbij het jong zwemmen en drijven.Zo gauw het
moederdier opduikt met voedsel voor haar jong,
wordt de buit haar snel door het mannetje
ontnomen. Mannelijke zeeotters voeren de
voedselroof nog een stap verder - door hun
toevlucht te nemen tot kidnap. Zij grijpen het
jong en staan het pas weer af wanneer de moeder
het door haar gevonden voedsel prijsgeeft. Daarbij
zijn ze kieskeurig: roof en gijzeling dienen
vooral voor het verkrijgen van favoriete hapjes.
Het gaat hier om structureel wangedrag, zo blijkt
uit het onderzoek. Tot eenderde van hun dieet
onttrekken mannelijke zeeotters aan maaltjes die
voor jonge dieren waren bedoeld.